کوهنوردان قربانی بی تدبیری!
نشان تجارت - وقوع بهمن یکی از مهمان‌های ناخوانده فصل زمستان است که از گذشته تا به امروز جان کوهنوردان را تهدید کرده است. کوهنوردانی که شاید تنها هدفشان یک کوهپیمایی و کسب یک موفقیت بوده است.
در ساعت ۱۵ روز جمعه (۵ دی ماه ۹۹) اولین خبر از وقوع بهمن در ارتفاعات تهران و مفقود شدن چند تن از کوهنوردان در فضای مجازی و سایت‌های خبری منتشر شد. خبرهایی که شنیدنش تعدادی از خانواده‌های کوهنوردانی را که خبری از آن‌ها نبود، نگران‌تر می‌کرد. مادری که پس شنیدن خبر وقوع بهمن در ارتفاعات تهران مرتب با تلفن همراه فرزند خود تماس می‌گرفت تا شاید صدای او را بشنود، اما اینطور نشد.
متاسفانه بهمن روز جمعه، در ارتفاعات استان تهران در مناطقی چون، آهار، دارآباد و کلکچال جان تعدادی از کوهنوردان را گرفت و تعدادی مفقود و مصدوم شدند. آماری که در ساعات اولیه منتشر شد، دو فوتی بود و حالا با گذشت چند روز طی عملیات جستجو، آمار مفقودین و کشته شده‌ها افزایش پیدا کرده است.
با اعلام گزارش وقوع بهمن در دو نقطه از ارتفاعات شمال تهران در دارآباد و فشم، تیم‌های عملیات امداد و نجات جمعیت هلال احمر به سرعت برای پیدا کردن مفقودین به مناطق اعزام شدند. شاهین فتحی مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان تهران روز جمعه ۷ دی ماه اظهار کرد: طبق گزارش‌ها تاکنون ۴ نفر پس از بهمن، مفقود شده‌اند و تیم‌های جست‌و جوی جمعیت هلال احمر به منطقه اعزام شده اند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان تهران گفت: به علت وقوع کولاک در قله کلکچال، تیم‌های‌های جست‌و‌جو گر برای نجات ۵ کوهنورد که دچار سرما زدگی شده بودند راهی منطقه شدند.
پس از گذشت حدود یک ساعت از انتشار خبر این حادثه، خبر کشف اولین جسد در منطقه آهار تایید شد و یک ساعت پس از انتشار خبر فوت، یک نفر خبرهای متعددی از فوت دیگر کوهنوردان منتشر کرد و آمار فوتی‌ها و مفقودین افزایش پیدا کرد. در صورتی که در آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان امداد و نجات محمد باقر محمدی معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره گفته بود: متاسفانه در آخر هفته‌ای که گذشت، تعدادی از کوهنوردان بر اثر حوادث جوی، گرفتار بهمن شدند که در این حادثه ۱۰ نفر از کوهنوردان (۹ نفر در کوهستان و یک نفر در بیمارستان) تا به امروز جان خود را از دست داده اند.
او در ادامه بیان کرد: بر اساس تماس خانواده‌ها با جمعیت هلال احمر ۲۳ نفر مفقود اعلام شدند که دو نفر در منطقه دارآباد در وضعیت نامعلوم هستند.
معاون عملیات امداد و نجات جمعیت هلال احمر با اعلام اسامی این جانباختگان گفت: یحیی انصاری، اشکان رضوانی، هادی بهادری، محسن محمدی و کوروش کاشفیان از کوهنوردان جانباخته منطقه کلکچال بودند که اجساد آن‌ها توسط بالگرد به پایین منتقل شدند، همچنین امیر هوشنگ سرآبادی، در منطقه کلکچال به صورت زمینی به پایین منتقل شد و سید محمد فاطمی در منطقه آهار، اصغر کنعانی، علیرضا قادری زاهدی و اسماعیل جلیلوند اسامی دیگر جانباختگان است.
او با بیان اینکه عملیات جستجو از ۷ دی ماه آغاز شده است اظهار کرد: ۲۰ تیم عملیاتی واکنش سریع در قالب ۱۰۰ نیروی تخصصی و نجات کوهستان با همراهی هیات کوهنوردی با انجام تعداد ۹ سورتی پرواز بالگرد در ۵ ساعت پرواز امدادی، برای کشف جان باختگان در منطقه اعزام شدند.
در این شرایط تعدادی از نهاد‌ها و سازمان‌های مربوط به وقوع این حادثه، خود کوهنوردان را مقصر می‌دانند و تعداد زیادی از مردم، نهاد‌ها و سازمان‌هایی را که بدون اقدامات پشگیرانه، در وقوع این حادثه سهل انگاری کردند. اما آیا علتفوت این کوهنوردان به دلیل بی توجهی آن‌ها به هشدار‌های هواشناسی بوده است یا سهل انگاری مسئولان برای پیشگیری از ورود کوهنوردان به این مناطق؟
کریم همتی رئیس جمعیت هلال احمر و متولی امداد و نجات این کوهنوردان در وقوع این حادثه بود، در پاسخ به اینکه چرا مسیر کوه پیمایی‌ها برای کوهنوردان مسدود نشده بود تا کسی به ارتفاعات مراجعه نکند گفت: ما یکی از بازوان مدیریت بحران هستیم و بسته شدن مسیر تردد با توجه به هشدار‌های هواشناسی و توقف فروش بلیط تله کابین در ارتفاعات تهران بر عهده استانداری است و ما متولی امداد و نجات در هستیم.
همچنین مدیرکل مدیریت بحران استان تهران تاکید کرد: مبادی ورودی نقاطی که دچار بهمن شد، بسته بودند و کوهنوردان از راه‌های فرعی به کوه رفته بودند و تله کابین هم به دلیل کولاک تعطیل بوده است و اگر تله کابین برای انتقال افراد روشن نمی‌شد ما بیشتر از این تلفات داشتیم.
منصور درجاتی مدیرکل مدیریت بحران استان تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: کوهنورد‌ها یک خط زمستانی و یک خط تابستانی برای صعود به ارتفاعات دارند و خط زمستانه بسیار سخت است و لذا نمی‌توانیم در طبیعت ایمنی را اجرا کنیم و طبیعت را تغییر دهیم. در مسیر‌هایی که افراد در آخر هفته می‌روند یک مسیر‌هایی برای عموم مردم است که بحث جداگانه‌ای است، ولی در مکان‌هایی مثل کلکچال، افرادی که قصد صعود دارند باید کوهنورد حرفه‌ای با تجهیزات حرفه‌ای باشند.
وی ادامه داد: مبادی رسمی، ۲۸ مسیر است، ولی این کوهنوردان از این ورودی‌ها استفاده نکرده اند. در آن روز که این حوادث رخ داد جمعیت زیادی به ورودی‌ها مراجعه کردند که بخش زیادی از آن‌ها به پایین برگردانده شدند و از مدت‌ها قبل ما اعلام کرده بودیم که هوا شرایط مساعدی نخواهد داشت و امکان وقوع حادثه است و اعلام شده بود که نزولات جوی مثل برف و بهمن در راه خواهد بود.
مدیرکل مدیریت بحران استان تهران افزود: در روز حادثه تله کابین فعالیت داشت و مردم را جابه جا می‌کرد، ولی با تغییر شرایط جوی و وقوع برف و کولاک فعالیت متوقف شد و بعد از اینکه تعدادی از افراد در ارتفاعات نیاز به کمک داشتند، تله کابین فعالیتش را مجددا فعال کرد تا افراد را به پایین انتقال دهد.
این در حالی است که صادق ضیاییان مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه سازمان هواشناسی طی هفته گذشته در چندین هشدار تاکید کرده بود که از فعالیت‌های کوهنوردی در مناطق مختلف کشور از جمله شمال تهران طی روز‌های پایانی هفته خودداری شود.
وی افزود: ما در هشدار نارنجی روز دوشنبه (۱ دی) تصریح کرده بودیم که طی روز‌های پنجشنبه و به‌ویژه جمعه (۴ و ۵ دی ماه) در برخی مناطق کشور ازجمله شمال تهران بارش برف، کولاک و مه آلودگی خواهیم داشت. همچنین در هشدار شماره ۶۶ روز چهارشنبه (۳ دی) نیز مجدد بر این موضوع تاکید کرده و هشدار داده بودیم که صعود به ارتفاعات باتوجه به شرایط جوی بسیار خطرناک است و باید از آن پرهیز شود.
مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی با انتقاد از اینکه متاسفانه مردم توجهی به هشدار‌های هواشناسی نکردند و ما طی روز گذشته شاهد حضور جمعیت زیادی در کوه‌های شمال تهران و به وقوع پیوستن حوادث ناگوار برای تعدادی از آن‌ها بودیم، تصریح کرد: واقعا جای تعجب و سوال دارد که چرا مردم با توجه به آگاهی از شرایط جوی، جان خود را به خطر انداختند و به هشدار‌های هواشناسی توجهی نکردند؟
وی در پاسخ به این پرسش که در چنین شرایطی وظیفه دستگاه‌های اجرایی چیست و آیا نباید آن‌ها وارد عمل شوند و محدودیت‌هایی را برای صعود به ارتفاعات اجرایی کنند، گفت: باتوجه به گستردگی عرصه، باید از دستگاه‌های مختلف ذی‌ربط پرسید که آیا امکان ایجاد محدودیت در همه نقاط را دارند یا خیر؟ متاسفانه اتفاقی که روز جمعه رخ داد این بود که مردم از همه نقاط شمال تهران اقدام به کوهنوردی و حتی صعود کرده بودند.
با وجود تمام این حرف‌ها متاسفانه تعدادی از کوهنوردان کشورمان در تهران و سایر استان‌ها، دچار حادثه در کوهستان شدند و تعدادی از آن‌ها جانباخته و تعدادی هنوز مفقود هستند که به دلیل برودت و سردی هوا احتمال زنده ماندن آن‌ها با درصد پایینی رو به رو است. اینکه آیا خود کوهنوردان مقصر هستند یا مسئولان مربوطه، به صورت دقیق مشخص نیست. شاید اگر با توجه به هشدار‌های هواشناسی در این مناطق محدودیت‌های تردد اعمال می‌شد و این مسیر‌های فرعی و اصلی بسته می‌شدند، این اتفاق نمی‌افتاد یا اگر کوهنوردان قبل از تصمیم به اینکه به کوه بروند به هشدار‌های هواشناسی توجه می‌کردند شاهد این اتفاقات تلخ نبودیم.
